Bóng đá Ý, với giải đấu Serie A danh tiếng, đang đứng trước một bước ngoặt quan trọng liên quan đến cơ sở hạ tầng sân bãi. Trong nhiều thập kỷ, các sân vận động tại Ý, nhiều trong số đó được xây dựng hoặc cải tạo lớn cho World Cup 1990, đã dần trở nên lỗi thời so với các giải đấu hàng đầu khác ở châu Âu. Sự xuống cấp về tiện nghi, trải nghiệm người hâm mộ hạn chế và khả năng tạo doanh thu thấp đã trở thành những vấn đề nhức nhối, thúc đẩy một làn sóng mới trong việc nâng cấp và hiện đại hóa các “thánh địa” bóng đá.
Thực trạng đáng buồn là phần lớn các câu lạc bộ Serie A không sở hữu sân vận động của riêng mình. Chúng thường thuộc quyền sở hữu của chính quyền địa phương, dẫn đến sự phức tạp trong việc xin giấy phép, huy động vốn và triển khai các dự án cải tạo quy mô lớn. Các sân vận động cũ kỹ thiếu đi những khu vực hospitality hiện đại, cửa hàng bán lẻ hấp dẫn, và các công nghệ tương tác tiên tiến, làm giảm sức hút đối với cả người hâm mộ lẫn các nhà tài trợ tiềm năng. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến doanh thu ngày thi đấu mà còn kìm hãm sự phát triển thương hiệu và sức cạnh tranh quốc tế của các câu lạc bộ.
Hình ảnh một sân vận động cũ kỹ tại Serie A đang chờ đợi sự nâng cấp cơ sở hạ tầng bóng đá Ý
Nhận thức rõ ràng về những hạn chế này, các câu lạc bộ Serie A đang ngày càng quyết tâm hơn trong việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng. Động lực chính đến từ mong muốn tối đa hóa nguồn thu. Một sân vận động hiện đại không chỉ tăng doanh thu bán vé thông qua việc cung cấp trải nghiệm tốt hơn và các hạng ghế đa dạng, mà còn mở ra cơ hội khổng lồ từ dịch vụ hospitality cao cấp, cho thuê tổ chức sự kiện ngoài bóng đá, và các hoạt động thương mại khác. Việc sở hữu hoặc kiểm soát hoàn toàn sân vận động cho phép các câu lạc bộ linh hoạt hơn trong việc khai thác tiềm năng kinh tế này.
Bên cạnh yếu tố tài chính, việc nâng cấp sân vận động còn nhằm mục đích nâng cao trải nghiệm cho người hâm mộ – những người đóng vai trò trung tâm của bóng đá. Các sân vận động mới hoặc được cải tạo sẽ mang đến tầm nhìn tốt hơn, ghế ngồi thoải mái hơn, dịch vụ ăn uống đa dạng, kết nối wifi tốc độ cao, và các ứng dụng di động tương tác. Tất cả những điều này góp phần tạo ra một bầu không khí sôi động và hấp dẫn hơn, thu hút khán giả đến sân đông đảo hơn và thường xuyên hơn, đặc biệt là các gia đình và thế hệ trẻ.
Minh họa sân vận động Serie A hiện đại hóa với khu vực VIP và tiện nghi nâng cao trải nghiệm người hâm mộ, tăng doanh thu
Juventus là câu lạc bộ tiên phong và là hình mẫu thành công nhất tại Serie A với việc xây dựng và sở hữu Allianz Stadium vào năm 2011. Sân vận động này không chỉ mang lại lợi thế sân nhà đáng kể mà còn đóng góp lớn vào sự tăng trưởng doanh thu ổn định của câu lạc bộ trong thập kỷ qua. Thành công của Juventus đã tạo cảm hứng và áp lực cho các đối thủ khác. Inter Milan và AC Milan trong nhiều năm đã cùng nhau khám phá các phương án cải tạo sân San Siro huyền thoại hoặc xây dựng những sân vận động riêng biệt hoàn toàn mới, dù quá trình này gặp không ít trắc trở về thủ tục và quan điểm.
Nhiều câu lạc bộ khác cũng đang có những bước tiến đáng kể. AS Roma đang thúc đẩy dự án sân vận động mới của riêng mình, dù liên tục đối mặt với các rào cản pháp lý và chính trị. Atalanta đang trong quá trình nâng cấp từng phần sân Gewiss Stadium. Fiorentina đã khánh thành trung tâm đào tạo Viola Park hiện đại và cũng nuôi tham vọng về một sân vận động mới. Udinese (Dacia Arena) và Cagliari (Unipol Domus tạm thời trong khi chờ sân mới) cũng là những ví dụ về nỗ lực cải thiện cơ sở vật chất.
Mô hình hoặc bản vẽ kiến trúc của một dự án nâng cấp hoặc xây mới sân vận động cho câu lạc bộ Serie A đầy tham vọng
Tuy nhiên, con đường hiện đại hóa sân vận động tại Ý không hề dễ dàng. Các câu lạc bộ thường xuyên phải đối mặt với hệ thống thủ tục hành chính quan liêu, phức tạp và kéo dài của Ý. Việc xin giấy phép xây dựng, phê duyệt quy hoạch đô thị, và giải quyết các vấn đề liên quan đến di sản văn hóa (đối với các sân vận động lịch sử) có thể mất nhiều năm trời. Bên cạnh đó, việc huy động nguồn vốn khổng lồ cho các dự án này cũng là một thách thức lớn, đặc biệt là đối với các câu lạc bộ có tiềm lực tài chính hạn chế. Sự phản đối từ một bộ phận công chúng hoặc các nhóm bảo tồn di sản cũng có thể làm chậm hoặc thậm chí dừng hoàn toàn các dự án.
Bất chấp những khó khăn, xu hướng nâng cấp và xây mới sân vận động tại Serie A là không thể đảo ngược. Đây được xem là yếu tố then chốt để giải đấu lấy lại vị thế cạnh tranh so với Premier League, La Liga hay Bundesliga, không chỉ trên sân cỏ mà còn về mặt tài chính và sức hút toàn cầu. Sự đầu tư vào cơ sở hạ tầng hiện đại sẽ tạo ra một vòng tuần hoàn tích cực: tăng doanh thu, cải thiện trải nghiệm người hâm mộ, thu hút nhân tài và nhà đầu tư, từ đó nâng cao chất lượng và giá trị của toàn bộ giải đấu. Tương lai của Serie A phụ thuộc rất nhiều vào việc các câu lạc bộ có thể vượt qua những thách thức hiện tại để xây dựng nên những “ngôi nhà” xứng tầm với lịch sử và tham vọng của mình.
