Sự xuất hiện của Mauricio Pochettino tại Paris Saint-Germain vào tháng 1 năm 2021 mang theo nhiều kỳ vọng về một cuộc cách mạng chiến thuật, hứa hẹn xây dựng một lối chơi giàu năng lượng, pressing tầm cao và gắn kết hơn. Tuy nhiên, hành trình của HLV người Argentina tại thủ đô Paris lại phức tạp hơn nhiều, đánh dấu bởi những nỗ lực thích nghi, các thử nghiệm và cả những hạn chế trong việc định hình một bản sắc chiến thuật rõ ràng cho gã khổng lồ nước Pháp.
Giai đoạn đầu, Pochettino cố gắng áp đặt triết lý quen thuộc của mình, tương tự như những gì ông đã thành công tại Tottenham Hotspur. Đó là một hệ thống dựa trên cường độ cao, pressing quyết liệt ngay từ phần sân đối phương, ưu tiên đoạt bóng nhanh và chuyển đổi trạng thái tốc độ. Sơ đồ 4-2-3-1 hoặc 4-3-3 được luân phiên sử dụng, với ý đồ tận dụng tốc độ của Kylian Mbappé và khả năng sáng tạo của Neymar, Angel Di Maria. Tuy nhiên, việc triển khai ý tưởng này gặp không ít khó khăn. Đội hình PSG gồm nhiều ngôi sao với thói quen chơi bóng khác nhau, không phải ai cũng sẵn sàng hoặc phù hợp với việc pressing liên tục. Sự thiếu cân bằng giữa tấn công và phòng ngự đôi khi bộc lộ, đặc biệt trong các trận đấu lớn.
Sự xuất hiện của Lionel Messi vào mùa hè năm 2021 đã thay đổi hoàn toàn cục diện chiến thuật. Việc tích hợp bộ ba siêu sao Messi – Neymar – Mbappé (MNM) vào cùng một đội hình đặt ra bài toán nan giải cho Pochettino. Ông buộc phải điều chỉnh hệ thống, hy sinh phần nào cường độ pressing ở tuyến đầu để giải phóng bộ ba này khỏi nhiệm vụ phòng ngự quá nhiều. PSG thường chuyển sang vận hành với một khối thấp hơn, chờ đợi khoảnh khắc lóe sáng của các cá nhân. Lối chơi trở nên phụ thuộc nhiều hơn vào khả năng tạo đột biến của MNM, trong khi cấu trúc tổng thể và khả năng kiểm soát trận đấu lại suy giảm. Hàng tiền vệ thường xuyên bị lép vế, và khoảng trống giữa các tuyến lộ ra nhiều hơn.
Phân tích sơ đồ chiến thuật PSG dưới thời Pochettino khi có bộ ba Messi Neymar Mbappé và sự điều chỉnh lối chơi pressing.
Một trong những đặc điểm chiến thuật nổi bật dưới thời Pochettino là sự linh hoạt, hay đôi khi bị chỉ trích là thiếu nhất quán. Ông thường xuyên thay đổi cách tiếp cận tùy thuộc vào đối thủ và tình hình nhân sự. Có những trận đấu PSG chủ động áp đặt thế trận bằng khả năng kiểm soát bóng, nhưng cũng có không ít lần họ lùi sâu phòng ngự và trông chờ vào các pha phản công nhanh. Sự chuyển đổi trạng thái vẫn là một vũ khí lợi hại với tốc độ của Mbappé và Hakimi, nhưng việc xây dựng lối chơi từ tuyến dưới đôi khi còn rời rạc và thiếu ý tưởng rõ ràng.
Về mặt phòng ngự, PSG dưới thời Pochettino bộc lộ nhiều vấn đề. Dù sở hữu những trung vệ đẳng cấp như Marquinhos hay Kimpembe, hệ thống phòng ngự tổng thể lại thiếu chắc chắn. Việc bộ ba tấn công ít tham gia phòng ngự tạo áp lực lớn lên hàng tiền vệ và hậu vệ. Khả năng chống pressing của đối phương và việc bị khai thác khoảng trống phía sau lưng các hậu vệ biên là những điểm yếu thường thấy. Thất bại trước Real Madrid tại Champions League mùa giải 2021-2022 là minh chứng rõ nét cho sự mong manh và thiếu bản lĩnh trong hệ thống chiến thuật của PSG ở những thời khắc quyết định.
Nhìn chung, giai đoạn của Mauricio Pochettino tại Paris Saint-Germain là một thời kỳ mà sự phát triển chiến thuật diễn ra không như kỳ vọng ban đầu. Thay vì xây dựng một bản sắc pressing tầm cao mạnh mẽ, ông buộc phải liên tục điều chỉnh để phù hợp với dàn sao hiện có, đặc biệt là sau sự xuất hiện của Messi. Lối chơi của PSG trở nên thực dụng hơn, phụ thuộc nhiều vào khoảnh khắc cá nhân hơn là một hệ thống vận hành trơn tru và ổn định. Mặc dù giành được các danh hiệu quốc nội, di sản chiến thuật mà Pochettino để lại tại sân Parc des Princes vẫn còn gây nhiều tranh cãi và được xem là chưa tương xứng với tiềm năng của đội hình.
